Афанди кечаси уйқуси келмай, кўчага чиқиб айланиб юрган эди, иттифоқо бир ўғрига дуч келиб қолди.
— Кимсан?! Бемаҳалда нима қилиб юрибсан? - дўқ урди ўғри.
— Шу шаҳарнинг ўғрилариданман,— деди Афанди ҳам бўш келмай. Ўзинг кимсан?!
— Мен ҳам бошқа бир шаҳардан келган зўр ўғриман. Учрашганимиз яхши бўлди, иккаламиз баҳамжиҳат иш қиламиз. Мен янги келганман, ҳали бу шаҳарнинг пасти баландини яхши билмайман. Қани айтингчи ишни қаердан бошласак бўлади?
— Шаҳар қозисининг бир оқ ҳанги эшаги бор. Аввал шуни ўғирласак, кейин бозорга бориб, иккита қоп билан озроқ арқон ўғриласак, иннайкейин шишафурушнинг дўконидан шиша ўғирлаб икки қопга лиқ тўлғизсакда, бизнинг ҳовлига обориб кўмиб қўйсак ёмон бўлмас эди. Шунда анчагача жонимиз тинчирди-да! Қалай, бу маслаҳатим сизга ёқадими?.
— Ўғри жавоб бергунча бўлмай, миршаблар келиб қолишди. Ўғри шилт уриб қочиб кетди, Афанди қўлга тушиб қолди. Унинг дод-фарёдига қулоқ солмай, олиб бориб зиндонга ташладилар...
Эрталаб уни сўроққа олиб чиқишди.
— Хўш Афандим,— деди ҳоким,— сизни туппа-тузук одам деб юрсак, ўғри боши экансиз-ку! Нима қилиб ўғри билан тун қоронғисида гаплашиб турувдингиз?
— Энди маслаҳатлашаётувдик-да. То бир қарорга келгунча бўлмай, миршабларингиз ушлаб олишди.
— Нима маслаҳат қилаётувдингизлар?
— Аввал қозининг оқ эшагини ўғирлаб, ундан кейин бозордан қоп билан арқон олиб, иннайкейин шишафурушнинг дўконини урмоқчи эдик.
Ҳоким ҳузур қилиб кулди:
— Ахир ўйланг, Афандим! Бунга сиз овора, биз овора, эшак овора. Шу ҳам ўғрилик бўлдими? Ҳа, эшак ўғриликка арзийди...
— Қулоқ солинг, тақсир. Эшакни вақтинча омонат ўғирлаб, шишани етказиб олгач, яна қозининг эшигидан секин киргизиб юбормоқчи эдик-да.
— Ие, ўғриликнинг омонати ҳам бўладими?
— Иш битгунча-да, тақсир. Нима қиламиз, жонли нарсани асраб, бошимизга даҳмаза орттириб. Ем-хашак учун тағин бировни қон қақшатиш яхшими?!
Ҳоким яна кулиб юборди:
— Шишанинг юзтасини бир тангага ҳам олмайди-ку! Шуям ўғрилик бўлдими?!
— Хўп, бўлмаса сизнингча нима қилишимиз керак эди?
— Киройи ўғрилик қилганга яраша подшонинг ғазнасини урсанг экан.
— Мана шуни сизга ўхшаган тажрибали одам ётиғи билан тушунтириб берса, дуруст бўларкан-да. Эҳ, аттанг! Ҳа майли, энди бундан кейин сиз бош қўшсангиз, биз бажонидил хизматингизга тайёрмиз.

123

Boshqa latifalar

— 15 суткани қандай олдинг, деб сўраяпсизми?
Кўчада кетаётган эдим. Иккита милиция ходими келиб:
— Юринг, гувоҳ бўласиз, - дейишди.
Шунда тилим қичиб:
— ЗАГСдан ўтасизларми, - деб юборибман...
1344
Афанди бир пошшога балиқ совға қилди. Пошшо бу совға учун Афандига хазинадан бир тилла инъом қилди. Афанди чиқиб кетиши билан вазир пошшога деди:
— Ҳар ким балиқ кўтариб келса бир тилладан бераверсангиз хазина бўшаб қолади-ку?
— Дарвоке, айтганингиз тўғри. Нима қилиш керак?
— Дарҳол Афандини қайтариб келишни буюринг,— деди вазир.
Пошшо Афандининг кетидан одам юборди-да, вазирга деди:
— Тиллани қайтариб бер десак кандай бўлар экан?
— Бунинг иложи осон,— деди вазир,— Афандидан балиғинг эркакми, урғочими деб сўрайсиз, урғочи деса, «Менга эркак балиқ керак» дейсиз, эркак деса, «Менга урғочи балиқ керак» дейсизу тиллани қайтариб оласиз.
Афанди келди. Пошшо ундан сўради:
— Балиғинг эркакми урғочими?
Афанди пошшонинг ниятини пайқаб:
— Балиғим хунаса эди,— деб жавоб берди.
Пошшо унинг зийраклигига қойил қолиб, яна бир тилла инъом қилди.
890
Кунлардан бирида ҳоким йўлда кетаётган экан, кўчада эшак етаклаб кетаётган Афандини кўриб, шофёрга:
— Отахонни ёнида тўхтат, бир бопли - дебди.
Ҳоким Афандига қараб:
— Ҳа, Афанди, эшакни ўқишга олиб кетвосизми? - деб шофёр билан қотиб кулишибди.
Гапга жавобан Афанди:
— Ҳа, ўқишга олиб кетвоман. Ўқиса ҳоким бўлади, ўқимаса шофёр - дебди
668
Ўлим жазосига ҳукм қилинган еврейдан сўрашибди:
— Сўнгги сўзингни айтишинг мумкин!
— Ўлимим олдидан сўнгги мартта қулупнай емоқчиман.
— Ахир қулупнай баҳорда пишади.
— Майли, мен кутиб тураман...
404