Afandi haqida latifalar

Bir kuni Afandi dadasiga:
— Dada 4 so‘m bering, - debdi.
Dadasi:
— Bolam 3 so‘mni nima qilasan? 2 so‘m beray, deb 1 so‘m berib qo‘yibdi.
Podsho bir kuni Afandi bilan zindonda yotganlarni tekshirishga bordi. Ikkalasi ularning gunohini surishtira boshlashdi. Qamoqda yotganlarning hammasi gunohsiz ekanliklarini, bu yerda nohaq yotganliklarini aytib, arz QILDI. Yolg‘iz birgina kishi o‘zining gunohkor ekanligiga iqror bo‘ldi. Afandi podshoga qarab dedi:
— Podshohi olam, bu gunohkorni darhol zindondan chiqazib yuboring. Bo‘lmasa boshqa gunohsizlarni buzib yuboradi, dermish.
Uch afandi yo‘lda ketayotgan ekan. Ularning biri kal, ikkinchisi cho‘loq, uchinchisi ko‘r bo‘ladi. Ularning oldidan bir "Ferrari" rusumli avtomobil o‘tib ketadi. Shunda kal:
— Oh, u mening sochimni prichyoskasini buzdi - debdi,
Cho‘loq:
— Bir sakrab yetib olaymi - debdi.
Ko‘r esa:
— Qo‘rqmanglar, nomerini eslab qoldim, militsiyaga beramiz - debdi.
Podsho Afandini masxaralash maqsadida saroy ahlini yig‘ib, farmoni oliy o‘qidi:
— Biz bugundan boshlab Nasriddin Afandini eshak boshilik martabasiga muvofiq ko‘rdik...
Afandi o‘rnidan turib podshoga ta’zim qildi va borib taxtdan ham yuqoriroq bir joyga borib o‘tirdi.
— Ha, Afandi, — dedi podsho,— nima uchun mendan ham yuqoriroqqa o‘tirdingiz?
Afandi qo‘lini ko‘tarib dedi:
— Taqdirga tan bering, shohim! Men o‘z vazifamni bajarishga kirishdim!
Afandi bir kuni pulsiz qolib qo‘liga ikki quloch arqonni oldi-da, mardikor bozorga chiqdi. U mardikorlar qatorida o‘tirgan edi bir kishi kelib:
— Bir yashik oyna bor, kimki shuni uyimga eltib bersa, pul o‘rniga uchta hikmatli gap aytaman, - dedi.
Mardikorlar: «Quruq gap — quloqqa yoqmas» deb, indamay o‘tiraverishdi.
Afandi yashik egasining shartiga rozi bo‘ldi-da, yashikni ko‘tarib borar ekan:
— Qani, hikmatli gaplaringizni ayting, - dedi.
— Birinchi gapim shuki: Agar birov sizga «to‘qlikdan ochlik yaxshi» desa, aslo ishonmang, - dedi oyna egasi.
— Hay-hay, buncha yaxshi, - dedi Afandi,— qani, ikkinchisini ham eshitaylik?,
— Agar birov sizga «otliq yurishdan yayov yurish yaxshi» desa, aslo ishonmang.
— Hay-hay, bunisi undan ham o‘tkir gap ekan,— dedi Afandi,— qani, uchinchisini eshitaylik?
Oyna egasi:
— Agar birov sizga «syendan ko‘ra ahmoqroq mardikor bor» desa, aslo ishonmang, - degan edi, Afandi yashikni ko‘tarib turib yerga bir urdi-da:
— Agar birov sizga «shu yashikning ichidagi oynalardan birontasi butun qoldi» desa aslo ishonmang! - dedi.
Afandi qorong‘i kechada o‘rtoqlari bilan oshxo‘rlik qilib o‘tirgan edi, birdan shamol turib, chiroqni o‘chirib qo‘ydi.
Ulfatlardan biri:
— To chiroq yoqilguncha osh yeyish yo‘q! Hamma chapak chalib o‘tirsin, - dedi.
Afandi tizzasini yalang‘ochladi-da, uni, bir qo‘li bilan shappatilab o‘tirib, ikkinchisi bilan osh ustidagi go‘shtni paqqos tushirdi.
Afandi kimsasiz cho‘lda faqat xotini ikkalasi yashar ekanlar. Taqdir taqozasi bilan xotini tug‘adigan bo‘lib qolibdi. Kimsasiz cho‘l, qorong‘i tunda, naqd ming chakirim naridan bitta doya kampirni topib kelibdi.
Doya kampir ham Afandining uyida o‘zidan boshqa hech kim bo‘lmaganligi sababli qorong‘ida chiroqni qaratib turasan, - deb chiroqni unga tutkazibdi.
Afandi chiroqni qaratib turganmish, doya kampir tug‘dirayotganmish. Afandi chiroqni qaratib tursa, oldin bitta kalla chiqibdi, keyin ikkinchisi va uchinchi kalla ham ko‘rinayotganmish. Afandi shosha-pisha chiroqni "puf", deb o‘chiribdi.
Doya kampir hayron bo‘lib:
— Afandi, chiroqni nimaga o‘chirding, - deb so‘rabdi.
Afandi norozi bulib:
— E-e-e, onasini emsin. Chiroq qaratib tursang, bular yorug‘ga qarab chiqaverarkan, - dermish.
Afandi to‘yga borgan edi, ichkariga kirishda kavushini qo‘ltig‘iga qistirib oldi. To‘yboshi Afandini sekin turtib:
— Kavushingiz dahlizda tura berar edi-ku, - dedi.
— Yo‘q, - dedi Afandi, — kavushimning yomon fye’li bor: kim «yur» desa, o‘rniga eski kavushni qo‘yib keta beradi.
Afandi kechqurun yo‘lga chiqibdi. Yo‘lni yoritish uchun telefon fonarini yoqibdi. Borar manziliga qo‘ng‘iroq qilmoqchi bo‘lib, cho‘ntagiga qo‘l solsa, telefon yo‘q ekan. Xotiniga qo‘ng‘iroq qilib:
— Xotin, telefonim uyda qolibdi. Falonchiga qo‘ng‘iroq qilib, meni ketganligimni ayt, - desa, xotini birozdan so‘ng qayta qo‘ng‘iroq qilib:
— Telefonni topolmadim. Uyiga kirib boravering, - debdi. Afandi jahli chiqib, qarasa telefon qo‘lida ekan.
Afandi bemahalda uyiga mehmon boshlab kelgan edi, xotini urishib berdi:
— Uyda hech narsa yo‘q-ku, mehmon boshlab kelasiz!
— Unday bo‘lsa,— dedi Afandi,— mehmon ko‘chada turibdi, chiqib Afandi yo‘q deya qol!
Afandining xotini yo‘lakka chiqib, eshik orqasidan:
— Xush kelibsiz, mehmon, uyga kiring desam, Afandi yo‘qlar, endi borlarida boshqa kelarsiz,— dedi.
Mehmon o‘shqirdi:
— Qanaqa bema’ni xotinsiz! Hozir holu jonimga qo‘ymay olib keldilar-ku. Hozir ko‘z oldimda uyga kirib ketdilar!
Afandi quloq solib tursan edi, eshikka yaqinroq borib dedi:
— Afandining eshigi bitta deb senga kim aytgan edi, narigi eshikdan chiqib ketgandir-da!