Afandi haqida latifalar

Afandi bozor aylanib yurib, mevafurushlar rastasiga kirib qoldi, qarasa: o‘rik qoqi, turli-tuman mayizlar, pista, bodom, nok, uzum va boshqa mevalar uyulib yotibdi-yu, sotuvchilari qimirlamay o‘tirishibdi. Afandi hassasining uchini bir boqqolning ko‘zi oldiga olib bordi. Bundan cho‘chigan boqqol:
— E badbaxt, qanaqa odamsan, ko‘zimga tiqib olasan-ku,— dedi.
Afandi hamma eshitadigan qilib dedi:
— Axir, ko‘zlaringiz bor ekan-ku, nega bu mevalardan yemay o‘tiribsiz?
Kitob sotuvchi xaridorlardan biriga «Kulgili hikoyalar» kitobini uzatib:
— Shu kitobni oling, juda qiziq, kulaverib o‘lasiz,— dedi.
— O‘zingiz bu kitobni o‘qiganmisiz?—so‘radi xaridor.
Ularning gapiga quloq solib turgan Afandi kitob sotuvchiga ishora qilib:
— O‘qigan bo‘lsa tirik qolarmidi,— dedi.
Afandi tepakal edi, sochini oldirib bo‘lgach, sartaroshning qo‘liga bitta teshik tanga berib ketayotgan edi, sartarosh:
— Afandi, bu tanga o‘tmaydi, butunini bering,— dedi.
— Tanganing butunini boshimning tepasiga soch chiqqanida olasiz,—- dedi Afandi.
Marshrutkada hamma jim ketayotsa, birdan itning vovullagan ovozi eshitilibdi.
Afandi telefonini olib:
— Ha, xotinjon nima deysan, - debdi.
Bir kuni afandi ko‘chada ketayotsa, yo‘l chetida hamyon yotganmish. Hamyonni olib uch martta "kimniki?" debdi. Ichini ochib qarasa, anchagina pul bor ekan. Pullarni olib, cho‘ntagiga solsa, hamyonda ko‘zguyam borakan. Unga qarab, o‘z aksini ko‘ribdi-da:
— Iye, aka hamyon siznikimidi? Uzr, - debdi-da, pullarni qaytarib solib, hamyonni yerga tashlab ketgan ekan.
Bir kuni Afandi qo‘y boqib yursa, bir qo‘yni kalasi ariqqa tushib oqib ketibdi, buni ko‘rgan Afandi bir siqim xashakni olib, ma-ma jonivor, deb tutib olibdi.
Kechasi Afandining uyiga qopda buyum ko‘targan ikki o‘g‘ri kirdi. Buni payqagan xotin Afandini asta turtib:
— Afandi, turing, uyga o‘g‘ri kirdi,— dedi. Afandi asta shivirladi:
— Jim yot, men uyg‘oqman, ovozimizni eshitib, o‘g‘rilar qopini ko‘tarib qochib qolmasin. Men qopdagi buyumni mo‘ljallab turibman.
Bir kuni Afandi ko‘chada ketayotganda, odamlar Afandiga shunday savol berishibdi:
— Afandim nimaga eshagingizga teskari o‘tirib oldingiz, deyishibdi.
Shunda Afandi shunday javob beribdi:
— Bugun ertalab eshagim bilan urushib qolgandim, shunga yuziga qarashga uyalaman, debdi.
Afandi podsho saroyi yonidan o‘tib borayotgan edi, qarasa, saroyning baland devori ustiga yana bir paxsa qo‘yishayotibdi. Afandi to‘xtab, devorzondan so‘radi:
— Qo‘rg‘onning o‘zi ham baland edi-ku, nega baland ko‘tarayotibsizlar?
— Saroyga o‘g‘ri tushmasin, deb.
Bu javobdan ajablangan Afandi aytar edi:
— Tashqaridan tushadigan o‘g‘riga desangiz to‘g‘ri-ku, lekin ichkaridan chiqadigan o‘g‘riga ellik paxsa devor xam pisand emas!
Oq qand yangi chiqqan vaqtda Afandi taajjublanib qandfurushdan so‘radi:
— Aka, bu nima? Rohatijonning qurug‘i desam, shinnisi ko‘rinmaydi...
Qandfurush tushuntirib berdi:
— Bu - qumshakarning yirigi, yangi chiqdi. Buni oq qand deyiladi.
— Jinday chashna bering-chi?
Afandi oq qanddan bir chaqmog‘ini og‘ziga solib so‘rgan edi, huzur qilganidan badanlari yayrab, ko‘zlari suzilib ketdi.
— Shunday yaxshi narsani sotasizmi,— dedi Afandi yutinib,— uyingizga oborib bola-chaqangiz bilan so‘rishmaysizmi?!