Ҳайвонот ҳақида латифалар
— Жуда-ям ақилли кучукча йўқолиб қолди. Шарик, агар ушбу эълонни ўқиётган бўлсанг, уйга қўнғироқ қил ёки телеграммдан хабар жўнат!
— Фараз қилайлик, бир одамнинг эчкиси бор,— деди подшо Афандига,— уни бозорга олиб борди. Бир одамга «бор барака топ» қилиб сотди. Ҳали пулини олгунча бўлмай, эчки қўлидан чиқиб қочди. Бир одам уни ушлайман деган эди, эчки сузиб, унинг кўзини чиқарди. Энди бунга пулни ким тўлайди? Сотувчими, олувчими?
Афанди довдираб қолди. Кейин таваккалига:
— Сотувчи...— деб юборди.
— Сабаб?
— Чунки «эчким сузоғич, қочганда тутаман деган кишининг кўзини чиқазиб кўр қилади»— деб аввалдан айбини айтмаган.
— Қаерни битиргансан? Милтиқдан отишни биласанми? - сўрашибди ундан овчилар.
— Вестминстерни битирганман! Милтиқдан отишни биламан, - дебди ёш йигит.
— Бугун айиқ овлашга борамиз. Ёдингда бўлсан, айиқни кўришинг билан штаб томонга қочасан. Айиқ сени қувлайди. Штабга етиб келганда ўқ узасан! - дебди овчилар бошлиғи.
— Хўп, - дебди йигит.
Ов бошланибди. Айиқни кўрган йигит қоча бошлабди. Айиқ уни қувлабди. Лекин югуравериб чарчаган йигит айиқ томонга ўгирилиб, шартта уни отиб ташлабди.
Буни кўрган овчилар бошлиғи:
— Ақлли экансан! Нишонга ҳам яхши оларкансан! Лекин югуришинг ёмон! Энди штабгача айиқни ўзинг судраб кетишингга тўғри келади! - деган экан.
Тиббий кўрикдан ўтиш учун биринчи бўлиб қуён кирибди. Ҳафа бўлиб қайтиб чиқибди.
Айиқ сўрабди:
— Нима бўлди қуёнвой?
Қуён:
— Олишмади. Олдимдаги иккита тишим узун экан... Кел айиқвой, сени олдингдаги иккита тишингни суғуриб ташлаймиз. Сени армияга олишади.
Айиқ тишларини суғуриб, кўрикка кириб кетибди. Бироздан сўнг "Қани қуён?" деб бақириб чиқибди.
Ҳайвонлар:
— Ҳа нима бўлди? - дейишса, айиқ:
— Мени оёқларим қийшиқ экан. Тишларим эмас, - деган экан.
Қуён шерга арз қилгандан сўнг, шер бўрини чақириб, ақл ўргатибди:
— Сен қуёнга "Сигарет олиб кел", - дегин. “Гугурт қўшиб келмадингми?” деб уриш. Гугурт қўшиб келса, "Сендан гугурт сўрадим-ми?" деб ургин, - дебди.
Буни қуён эшитиб турган экан.
Бўри қуённи сигаретга жўнатибди. Қуён гугурт ҳам олибди-да, яшириб олибди.
— Мана сигарет, - дебди.
Бўри:
— Гугурти қани? - деса, қуён:
— Мана гугурт, - дебди. Шунда бўри ўйланиб туриб “Шапканг қани?” деб бир шапалоқ қўйиб юборган экан.
— Қани, тақсир, буёққа ўтсинлар, - деб, унга ўз жойини бўшатиб берди.
Имом домла кириб келди. Унга ҳам жой бўшатиб, ўзи сал пастроққа ўтирди.
Кейин элликбоши, бирмунча боёнлар кириб келишди. Афанди:
— Қани юқорига, юқорига, - деб, уларни ҳам тўрга ўтқизворди.
Бундоқ қараса, ўзи пойгакка тушиб қолипти. Афандининг диққати ошиб турган эди, эшикдан бир кўппак ит мўралади. Иккала қулоғидан чўзиб уни ҳам ичкарига тортди-да:
— Бор, сен ҳам тўрга чиқ! - деди.
— Мени бошимда нима қиласан? Сочи борларни бошига кирсанг бўлмайдими?! – дебди кал.
Бурга унга қараб:
— Мен коньки учаётгандим-да, - дермиш.
— Нега сенга кўп? Нима, сени шоҳинг борми?!