Афанди ҳақида латифалар

Маҳалланинг балоҳўри Афандини чақириб:
— Уйингизга ош буюринг, казо-казолар келишган, кириб чиқамиз,— деди.
Афанди хўп деб уйига кириб кетди. Балоҳўр айтган вақтида казо-казолар билан келди, супага ўтирилгач:
— Қани, Афанди, қўлга сув олинг,— деди. Афанди унинг қўлига сув қўя ётиб:
— Ҳали қозон осганимиз йўқ — деди.
— Нега?— деди балоҳўр.
— Ҳамма нарса тайёру кичкина бир нарсага қараб қолдик.
— Нима экан?
Афанди унинг қулоғига аста деди:
— Пул!
Кечаси Афандининг маҳалласига ўт кетиб, аҳоли қўшни маҳаллага кўча бошлади. Ҳамма кўч-кўлонини аравага ортиб жўнаганда, Афанди бир шолча, икки кўрпа, икки болишни орқалаб йўлга тушди.
Йўлда ҳаммаҳаллалардан бири Афандининг кўчини кўриб сўради:
— Бор кўчингиз шуми? Бу қанақа рўзғор? Афанди жавоб берди:
— Тўрт қиз чиқарганнинг рўзғори!
Афанди шустрий қизга уйланибди, орадан уч ой ўтгандан кейин хотини ўғил туғибди, Афанди бошини қашлаб хотинидан сўрабди
— Хотин аёллар одатда 9 ойда туғади сен эса уч ойда туғдинга деса, хотини дермиш:
— Вой адаси Манга уйланганизга қанча бўлди?
Афанди:
— уч ой.
Сизга эрга текканимгачи?
Афанди
— уч ой.
Тўйимиз бўлганигачи?
Афанди
— уч ой.
Учовини қўшса қанча бўлади?
Афанди
— 9 ой!!! Шуни хисобламабман хотин дермиш.
Афанди эски девор ёнидан ўтаётган эди, арилар уни талаб қолди. Афанди қанчалик қочиб, ариларни ҳайдаса, улар шунчалик ёпишар эдилар. Охири аччиғланиб яхтагини ечди-да, ари уяга яқин бориб деди:
— Чақ-а, падарингга лаънат, армонинг қолмасин!
«Отелло» спектакли тамом бўлгандан кейин Афандинииг хотини жуда таъсирланиб:
— Автори саҳнага чиқсин!—деб қичқирди. Шунда Афанди унинг тирсагидан тортиб:
— Ўтир жойингга, автори ўтган йили ўлган,— деди.
Афандидан биров сўради:
— Афанди, минора қандай қурилади? Афанди жавоб берди:
— Эски қудуқни тўнтариб минора ясалади.
Подшо вазири билан бирга овдан қаттиқ ташна бўлиб қайтди. Йўлда Афандининг уйига дуч келди-да, уни чақириб:
— Қатиғингиз бўлса, муздай айрон қилиб берсангиз, жуда чанқаб келяпмиз,— деди.
— Бир томчи ҳам қатиғимиз йўқ,— деди Афанди.
Подшо ғижиниб йўлга тушди. Орадан сал вақт ўтгач Афанди моғорлаб кетган эски хурмачани кўтариб томга чиқиб:
— Қайтинглар, қайтинглар!— деб бақирди.
Подшо билан вазир шошиб-пишиб қайтишди. Афанди бояги хурмачани кўрсатиб деди:
— Афсуски, қатиқ йўқ эди. Агар бўлганида шу хурмачани олиб чиқиб берар эдим.
Афанди Подшо билан овга кетаётган эди, олдиларидан қуён чиқиб қолди.
— Югуринг Афандим, ушланг қуённи,— буюрди Подшо.
— Афанди отдан сакраб тушиб қуённи қувлай кетди. Қуён тутқич бермай қочиб қолди. Афанди ҳарсиллаганча Подшонинг ёнига келиб, елка қисди.
— Э, ўзингизам тоза ношуд экансиз—да! Шу олдигинангизда турган қуённи икки сакраб тутолмай... Э шалвирамай қолинг—э!
— Ўзингиз ўйланг ахир, қорин тўйгазиш умидидаги қувиш билан жон қутказиш умидидаги қочиш баравар бўладими?!
Афанди эшак ўғирлатганини эшитиб, узоқ-яқиндан ошна-оғайнилари келиб кўнгил сўрашди. Уларга ош-сув қилиш учун Афандининг эшак нархидан ўн ҳисса ортиқроқ пули кетди. Бу ҳам етмаганидек, бир эзма ошнаси келиб Афандига ҳар турли саволлар бера бошлади.
— Афанди, эшагингизни бир киши ўғирладими, кўпчиликми, эшакни миниб кетдими, етаклаб кетдими? Эшак остонадан ўнг оёғи билан чиқдими, чап оёғи билан чиқдими?
Афанди унга жавоб берди:
— Янаги сафар эшак ўғирлатадиган бўлсам, сизни айтиб келаман, ҳаммасини ўз кўзингиз билан кўрасиз.
Афанди Самарқандда ўтган азизларни яхши биладиган мулланинг ҳужрасига меҳмон бўлган эди, мезбон кечгача азизларни гапириб, меҳмонга дастурхон ҳам ёзмади. Қорни ниҳоятда очган Афанди муллага луқма ташлади:
— Тақсир, ўша азизлар овқат ейишармиди?